جوان آنلاین: دوباره فصل برداشت خرما از راه رسید و بازی‌های سال‌های قبل شروع شد. با اینکه نخل‌داران بوشهری انواع خرما از جمله کبکاب را با کیفیت بالا تولید کرده و به بازار عرضه می‌کنند؛ اما ثبت جهانی نشدن این نوع از خرما که چند سالی است در لیست مطالبات آنان قرار دارد و حضور دلالان در نخلستان‌ها، موجب دل‌آزردگی نخل‌داران شده و می‌دانند باز هم خستگی در تنشان باقی خواهد ماند و سودشان به جیب همین دلالان می‌رود.
هر سال با فرار رسیدن تابستان و اوج گرمایی که بسیاری از شهروندان را می‌آزارد، فصل خرماپزان بوشهری‌ها آغاز می‌شود و این نخل‌داران هستند که با برداشت محصول خود چشم به بازار و وضعیت قیمت‌ها می‌دوزند تا ببینند امسال چطور باید ثمره تلاش‌هایشان را برداشت کنند. بر اساس آمار‌ها سالانه حدود ۱۷۰هزار تن خرما در بوشهر تولید می‌شود که حدود ۱۵درصد از تولید خرمای کشور را به خود اختصاص می‌دهد. به همین دلیل این استان یکی از قطب‌های تولید خرمای ناب به شمار آمده و نیازمند حمایت‌های ویژه است. از ۶میلیون‌و ۲۰۰ هزار اصله نخل که در سطح ۳۴هزار هکتار از اراضی باغات استان بوشهر وجود دارد؛ سالانه ۱۱۰هزار‌تن خرما، ۴۵هزار تن رطب و ۱۵هزار تن خارک برداشت می‌شود. با این حال یکی از چالش‌های اساسی در عرصه نخل‌داری و خرما، بازار فروش است که باعث شده کشاورزان هر ساله در فصل برداشت با مشکلات و مسائل متعددی روبه‌رو شوند.
بوشهر رتبه سوم
به طور متوسط سالانه ۳۰هزار تن خرمای تولیدی این استان به کشور‌های آسیای میانه، حوزه خلیج فارس و برخی کشور‌های اروپایی صادر می‌شود. کارشناسان می‌گویند؛ برای افزایش بهره‌وری و عملکرد نخلستان‌ها باید طرح‌های متنوعی همچون تغذیه متعادل نخیلات و دوره مناسب آبیاری بیشتری انجام شود.
سال گذشته بوشهر با تولید ۱۷۴هزار تن خرما رتبه سوم را در میان استان‌های خرما‌خیز کشور کسب کرد. در همان زمان اعلام شد که افزایش صادرات خرمای استان بوشهر مستلزم برند‌سازی و ارتقای کیفیت بسته‌بندی است. با اینکه امسال دوباره فصل برداشت از راه رسیده است، اما هنوز هم مسئولان و صاحب‌نظران معتقدند حضور در بازار‌های جهانی می‌تواند نجات‌بخش خرمای بوشهر باشد و بر همین اساس باید زمینه حضور و معرفی خرمای استان در بازار‌های بین‌المللی فراهم شود که نیازمند اقدامات متنوعی است.
با در کنار هم قرار دادن حرف‌های مسئولان در زمان برداشت محصول خرما در سال‌های گذشته معلوم می‌شود؛ همگی به یک جمله اعتقاد دارند و آنهم اینکه «ثبت برند جهانی خرمای کبکاب می‌تواند زمینه‌ساز تسهیل در ورود این خرما به بازار‌های جهانی شده و باعث تحول در روند صادرات خرما شود.»، اما جالب اینکه این جمله در حد حرف باقیمانده و طی این سال‌ها هیچ کاری صورت نگرفته است.
کبکاب در انتظار ثبت جهانی
از خرمای کبکاب و زاهدی می‌توان به عنوان مهم‌ترین نوع خرما در استان بوشهر نام برد و دشتستان، تنگستان، دشتی و جم دارای بیشترین میزان تولید هستند.
آمار‌های سازمان جهادکشاورزی بوشهر نشان می‌دهد؛ کبکاب با ۶۷درصد بیشترین میزان را در بین گونه‌های مختلف خرمای استان دارد و بعد از آن، زاهدی و قصب با ۱۳درصد در رتبه دوم قرار دارند. دیگر ارقام شامل خاصویی، شکر، مجول، پیارم، برحی و... هم از جمله محصولات نخیلات بوشهر هستند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر هم می‌گوید: ۳۴هزار هکتار نخل، معادل حدود ۶میلیون اصل نخل در استان داریم و ثبت‌نام تجاری خرمای کبکاب منشأ خیر و برکات در بوشهر و کشور خواهد بود. مرتضی بحرانی، با اشاره به اهمیت ثبت جهانی بهترین محصوص بوشهر تأکید می‌کند: در بحث ارزش افزوده و موضوع شرکت‌های بسته‌بندی و صادرات اولین استان در کشور هستیم.
دشتستان، از جمله شهرستان‌های بوشهر است که باید آن را قطب تولید خرمای استان بدانیم. جایی که بسیاری از خانواده‌ها از طریق فعالیت در بخش کشاورزی و نخل و خرما امرار و معاش می‌کنند.
ابراهیم رضایی، نماینده مردم دشتستان در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه پیگیری‌های بسیار زیادی را برای رونق صادرات خرما و همچنین تسهیل ورود این محصول به بازار‌های بین‌المللی داشته‌ایم که ثبت برند جهانی خرمای کبکاب نیز در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد، بهبود وضعیت فروش خرما را یکی از مطالبات مهم کشاورزان در این شهرستان عنوان کرده و می‌گوید: «با توجه به حجم بالای تولید خرما، نیاز است که زمینه تسهیل صادرات این محصول فراهم شود.»
خرید تضمینی از نخل‌داران
شاید مهم‌ترین مشکل خرمای با کیفیت بوشهر، پایین بودن قیمت پایه این محصول باشد که نخل‌داران را با مشکلات زیادی روبه‌رو کرده است. خرما با قیمت بسیار پایین از تولید‌کننده خریداری و با قیمت چند برابری به دست مصرف‌کننده می‌رسد که انتظار می‌رود با ارائه راهکار‌های مناسب از جمله حذف دلالان حداقل اجازه داده نشود خستگی در تن نخل‌داران بماند. حمید موسوی، کارشناس حوزه بازرگانی، معتقد است: وقتی درباره تعیین قیمت برای خرما بحث می‌شود، منظور نرخی است که از باغداران خریداری می‌شود و باید به گونه‌ای باشد که سود اصلی آن نصیب نخل‌داران شود.
وی با اشاره به افزایش تقاضا برای محصول خرما در داخل و خارج کشور می‌گوید: «بخش‌های دولتی که می‌توانند در این زمینه مثمر ثمر باشند باید تلاش کنند با ایجاد بازار‌های جدید شرایط خرید این محصول با کیفیت را فراهم کنند.»
موسوی تأکید می‌کند: «در کنار تقویت زیرساخت‌ها به سرانجام رساندن طرح تحول نخیلات، تأمین آب و حقابه، تقویت صنایع وابسته آنچه مورد تأکید نخل‌داران است؛ تأمین نهاده‌های کشاورزی و مسئله زهکشی نخلستان‌هاست که باید مورد توجه قرار گیرد. در کنار این موارد، حضور دولت برای خرید تضمینی و ورود خریداران جدید به بازار خرما آنهم به موقع، معرفی خرمای کبکاب، ایجاد بازار‌های جدید، پرداخت تسهیلات مناسب، افزایش ظرفیت سردخانه‌ها و صنایع نگهدارنده آن، روان‌سازی استاندارد‌ها از جمله مطالبات تولید‌کنندگان این محصول در استان بوشهر به شمار می‌رود.»
وی با بیان اینکه رویکرد خرما تاکنون استراتژی محور نبوده و باید با یک نگاه اصولی بتوان قدرت رقابت‌پذیری این محصول را در بخش‌های مختلف ایجاد کرد؛ ادامه می‌دهد: «واقعی کردن قیمت محصول خرما موجب رضایت‌مندی کشاورزی می‌شود. امروز قیمت تولید، تناسبی با فروش ندارد و کشاورزانی که در چرخه تولید سهم دارند در زنجیره فروش متضرر می‌شوند و انتظار می‌رود این ناهمگونی بین تولید و فروش با تقویت بازار‌های داخلی و خارجی از بین برود.»
